جریان مستقیم یا DC یا جریان یکسو (به انگلیسی : Unidirectional) ساده ترین نوع جریان الکتریکی است .
در این جریان جهت یا علامت جریان با گذشت زمان تغییر نمیکند .
جریان مستقیم یا DC
اگر در یک جریان مستقیم جهت و اندازهٔ جریان تغییر نکند ، آن جریان را جریان مستقیم از نوع خالص می نامند .
تمامی باتری ها و پیلهای الکتریکی جریان مستقیم خالص تولید می کنند .
همچنین میتوان با استفاده از تجهیزات خاصی به نام یکسوکنندهها، جریان متناوب تولیدی مولد را به جریان مستقیم ناخالص تبدیل کرد.
جریان مستقیم ناخالص جریانی است که جهت آن تغییر نمیکند ، اما مقدار لحظهای آن ثابت است .
در جریان مستقیم بارهای الکتریکی فقط در یک جهت جریان دارند ولی در جریان متناوب بارهای الکتریکی به صورت متناوب در هر دو جهت به جریان در می آیند .
همچنین ولتاژ نیز به صورت دوره ای در مدارات الکتریکی به دلیل تغییر جهت جریان برعکس می شود .
بیشتر مدارات الکترونیکی که ما با آنها سروکار داریم با جریان DC کار می کنند .
هر وسیلهای که از باتری استفاده میکند یا به وسیلهی یک آداپتور AC به پریز وصل میشود، یا از کابل USB برای برقرسانی خود استفاده میکند ، با جریان DC کار میکند .
از دستگاههای الکترونیکی که با جریان مستقیم کار میکنند میتوان موارد زیر را نام برد :
سادهترین مولد برق مستقیم یا جریان مستقیم ، باتری یا پیل شیمیایی است .
باتری می تواند انرژی شیمیایی ذخیره شده در بعضی مواد را به صورت یک اختلاف پتانسیل الکتریکی بین دو قطب آزاد کند .
می توانید با استفاده از یک ورقه مسی و یک ورقه روی که آن ها را در یک سیب زمینی فرو می کنید ، اختلاف پتانسیل را به راحتی مشاهده کنید .
رایجترین نوع باتری به صورت تجاری، باتریهای خشک هستند .
در این باتری ها که در یک قطب آن عنصر روی و در قطب دیگر کربن به صورت گرافیت قرار گرفتهاست و یک ماده (بجز آب) نقش محیط واسط را در آن بازی میکند .
علت خشک نامیده شدن این باتریها عدم از آب به عنوان محیط واسط است .
این باتری ها توان تولید انرژی زیادی ندارند بنابراین برای کاربرد صنعتی مناسب نیستند .
از این نوع باتری ها می توانیم در اسباب بازی ها و لوازم الکترونیکی کم مصرف استفاده کنیم . ن
کته بسیار مهم این است که در بعضی موارد مفهوم باتری با مفهوم انباره اشتباه گرفته میشود .
یعنی بسیاری از وسایلی که به عنوان باتریهای قابل شارژ مجدد شناخته میشوند در حقیقت از نظر فنی انباره هستند .
مثل باتری اتومبیل که یک انباره است .
انباره یعنی وسیله ای که توانایی ذخیره کردن جریان الکتریسیته و پس دادن آن در هنگام لزوم را دارد .
تفاوت برق مستقیم و متناوب در چیست ؟
برق به دو روش تولید می شود :
جریان مستقیم یا DC یا جریان یکسو ، ساده ترین نوع جریان الکتریکی است .
در این جریان جهت یا علامت جریان با گذشت زمان تغییر نمیکند .
این جریان با ولتاژهای پایین مانند ۱٫۵ ولت ، ۲٫۵ ولت و … و اکثراً از طریق واکنش های شیمیایی تولید می شود .
مؤلفه های مهم در برق مستقیم ، ولتاژ و جریان هستند .
تفاوت برق مستقیم و متناوب
جریان متناوب یا AC جریان الکتریکی است که در آن جهت و میزان جریان به صورت متناوب در حال تغییر است ، بر خلاف جریان مستقیم که در آن جهت جریان عوض نمیشود .
این جریان از طریق تغییر میدان الکترومغناطیسی و با ولتاژهای بالا مانند ۴۸ ولت تا ۳۸۰ و بالاتر در نیروگاه ها تولید می شود .
مؤلفه های مهم در برق متناوب ولتاژ ، جریان و فرکانس هستند .
فرکانس مؤلفه ای است که به تعداد تغییرات جریان برق در واحد زمان در سیم اشاره دارد .
جریان برقی که در شرکت ها ، منازل ، ادارات و ...هست ، نمونه جریان متناوب است .
به طور کلی در مصارف صنعتی، تجاری و خانگی از جریان برق متناوب استفاده میشود .
شکل موج جریان متناوب معمولاً به صورت یک موج سینوسی است .
همچنین در ولتاژ بالاتر ، انتقال توان بهطور قابل توجهی مؤثرتر خواهد بود .
برق شهری ، برقی است که از طریق نیروگاه های برق تأمین می شود و وارد شبکه توزیع برق می شود .
جریان برق شهری از نوع جریان متناوب است .
علت این موضوع این است که انتقال و جابجایی آن راحت تر و مقرون به صرفه تر خواهد بود .